Türkiye'de Drift Atma Cezası ve Hukuki Yaptırımları

Türkiye'de trafik güvenliğini tehlikeye düşüren eylemler arasında yer alan drift atma, yasa koyucu tarafından ağır yaptırımlara bağlanmıştır. Karayolları Trafik Kanunu kapsamında düzenlenen bu eylem, hem maddi cezalar hem de sürücü belgesine ve araca yönelik çeşitli yaptırımları içermektedir. Bu makalede, drift atma eyleminin tanımından başlayarak hukuki sonuçlarına kadar detaylı bir inceleme sunacağız.

Drift Nedir?

Drift ve Yanlamanın Teknik Tanımı

Drift, temel olarak aracın arka tekerleklerinin yol tutuşunu kaybederek kontrollü bir şekilde kayması durumudur. Motor sporlarında ve özel sürüş tekniklerinde kullanılan bu manevra, sürücünün aracı kasıtlı olarak kaydırması ve kontrolü kaybetmeden yan kayma durumunu sürdürmesi şeklinde gerçekleşir. Teknik açıdan drift ve yanlamak arasında bir fark bulunmamaktadır; her iki terim de aynı sürüş manevrasını ifade etmektedir.

Drift sırasında sürücü:

• El freni çekerek veya
• Ani gaz-fren manevralarıyla ya da
• Ani direksiyon hareketleriyle

aracın denge noktasını bozarak tekerleklerin yanal kaymasını sağlar. Bu teknik, yüksek hızda ve özellikle keskin virajlarda uygulanır.

Drift ile İlgili Yasal Tanımlamalar

Türk hukuk sisteminde drift, 2918 sayılı Karayolları Trafik Kanunu'nun 67. maddesinin 1-d fıkrasında tanımlanmıştır. Bu tanıma göre drift:

"Herhangi bir zorunluluk olmaksızın, karayollarında dönüş kuralları dışında bilerek ve isteyerek aracın el freninin çekilmesi suretiyle veya başka yöntemlerle aracın ani olarak yönünün değiştirilmesi veya kendi etrafında döndürülmesi" şeklinde ifade edilmektedir.

Yasal tanımda öne çıkan unsurlar:

• Eylemin zorunluluk olmadan yapılması
• Kasıtlı olarak gerçekleştirilmesi
• Ani yön değişikliği veya aracın kendi etrafında döndürülmesi

Bu tanım, driftin yalnızca bir sürüş tekniği olmaktan öte, trafik düzenini ve güvenliğini tehlikeye düşüren bir eylem olarak değerlendirildiğini göstermektedir.

Drift Atma Suçunun Yasal Boyutu

Karayolları Trafik Kanunu'ndaki Yeri

Drift atma eylemi, Türk hukuk sisteminde 2918 sayılı Karayolları Trafik Kanunu'nun çeşitli maddelerinde düzenlenmiştir. Bu düzenlemelerin en önemlileri:

• 67. maddenin 1-d fıkrası: Drift atmanın tanımını yapan ve bu eylemi trafik düzenini bozucu davranış olarak niteleyen temel düzenlemedir.
• 32. madde: Araçların teknik şartlara uygun olarak kullanılması gerektiğini belirtir ve drift gibi aracın teknik özelliklerini zorlayan eylemlerin trafik güvenliğini tehlikeye düşüreceğini ifade eder.
• 49. madde: Araç kullanırken sürücülerin uyması gereken kuralları belirler ve kontrolsüz, tehlikeli manevraları yasaklar.

Kanun kapsamında, drift atma eylemi kasıtlı bir trafik ihlali olarak değerlendirilmekte ve bu nedenle yalnızca idari para cezası değil, ek yaptırımlar da öngörülmektedir. Drift atmanın tekrarı halinde ise daha ağır cezai sonuçlar doğabilmektedir.

2025 Yılı Güncel Para Cezası Miktarları

2025 yılı için drift atma eyleminin para cezası yeniden değerleme oranına göre güncellenmiştir. Buna göre:

• 2024 yılında 32.234 TL olan drift atma cezası
• 2025 yılı için %43,93 oranında artış göstererek
• 46.393 TL olarak belirlenmiştir

Bu ceza miktarı, cezanın tebliğinden itibaren bir ay içinde ödendiğinde %25 indirimden yararlanılabilmektedir. İndirimli ödeme yapıldığında tutar 34.794,75 TL'ye düşmektedir.

Ancak drift atma cezası sadece para cezasıyla sınırlı değildir. Bu eylem aynı zamanda:

• Sürücünün 60 gün süreyle ehliyetine el konulması
• Sürücü araç sahibi ise, aracın 60 gün süreyle trafikten men edilmesi
• Tekrar edilmesi halinde sürücü belgesinin iptali

gibi ağır yaptırımları da beraberinde getirmektedir.

Drift Atma Cezasının Kapsamı ve Uygulanışı

Para Cezası Dışındaki Yaptırımlar

Drift atma eyleminin yasal yaptırımları, sadece para cezasıyla sınırlı değildir. Bu eylemin tespit edilmesi halinde uygulanan yaptırımlar aşağıdaki gibi çok yönlüdür:

• İdari para cezası: 2025 yılı için 46.393 TL tutarında idari para cezası uygulanır.
• Sürücü belgesine el konulması: Drift yapan sürücünün 60 gün süreyle sürücü belgesine geçici olarak el konulur.
• Aracın trafikten men edilmesi: Sürücü, aynı zamanda araç sahibi ise araç 60 gün süreyle trafikten men edilir.
• Tekrarlanan ihlallerde ehliyetin iptali: 5 yıl içinde drift suçunun tekrar işlenmesi halinde sürücü belgesinin tamamen iptali söz konusu olabilir.
• Adli süreç: Drift atma eylemi sırasında başkalarının can ve mal güvenliğini tehlikeye düşürecek durumlar oluşursa, adli soruşturma da başlatılabilir.

Bu çok yönlü yaptırımlar sistemi, drift atmanın basit bir trafik ihlali olarak görülmediğini, aksine ciddi bir trafik suçu olarak değerlendirildiğini göstermektedir.

Sürücü Belgesine El Konulması Süreci

Drift yapan sürücünün belgesine el konulması süreci şu şekilde işlemektedir:

1. Tespit aşaması: Drift eylemi, trafik polisi, jandarma veya MOBESE/EDS sistemleri tarafından tespit edilir.
2. Tutanak düzenlenmesi: Yetkili birimler tarafından olay tutanağı düzenlenir ve sürücüye drift cezası uygulanacağı bildirilir.
3. Belgenin teslimi: Sürücüden sürücü belgesini teslim etmesi istenir. Bu teslim işlemi hemen gerçekleştirilebileceği gibi, sürücüye belirli bir süre de tanınabilir.
4. Geçici süre: Sürücü belgesi 60 gün süreyle alıkonulur ve bu süre içinde sürücü yasal olarak araç kullanamaz.
5. Ehliyete işleme: Drift cezası, sürücünün trafik sicil kaydına işlenir ve bu bilgi sürücü belgesi özetinde görülebilir.
6. İade süreci: 60 günlük sürenin dolmasının ardından, sürücü ilgili trafik birimine başvurarak sürücü belgesini geri alabilir.

Belirtmek gerekir ki, sürücü belgesine el konulduğu süre içinde araç kullanmaya devam etmek, ehliyetsiz araç kullanmak olarak değerlendirilir ve ayrıca 18.678 TL (2025 değeri) para cezasını gerektirir.

Aracın Trafikten Men Edilmesi

Drift yapan sürücünün aynı zamanda araç sahibi olması durumunda, araç 60 gün süreyle trafikten men edilir. Bu sürecin aşamaları şu şekildedir:

1. Tespit ve bildirim: Drift eylemi tespit edildiğinde, sürücüye aracın trafikten men edileceği bildirilir.
2. Aracın çekilmesi: Araç yetkili bir otoparka çekilir veya sürücünün aracı kendisinin götürmesine izin verilebilir.
3. Men kaydı: Aracın trafikten men edildiği bilgisi araç sicil kaydına işlenir ve elektronik denetleme sistemleri bu bilgiyi görüntüleyebilir.
4. Men süreci: 60 günlük süre boyunca araç trafiğe çıkamaz ve bu durumun tespiti halinde ek cezalar uygulanır.
5. Men süresinin sona ermesi: 60 günlük sürenin dolmasının ardından araç sahibi, gerekli başvuruları yaparak aracını trafiğe çıkarabilir.

Eğer sürücü, araç sahibi değilse (kiralık araç, şirket aracı, aile üyesine ait araç vb.), araç trafikten men edilmez, ancak sürücünün ehliyetine el konulması yaptırımı uygulanır.

Trafikten men edilen bir aracın bu süre içinde trafiğe çıkarılması durumunda, aracın tekrar men edilmesi ve ek para cezaları uygulanması söz konusudur.

Drift Cezasının Ödenmesi ve İndirim Olanakları

Drift Cezası Ödeme Süresi ve Kanalları

Drift atma eylemi sonucunda kesilen idari para cezasının ödenmesi için yasal çerçeve şu şekildedir:

• Ödeme süresi: Cezanın tebliğ edildiği tarihten itibaren bir ay içinde ödenmesi gerekmektedir. 2024 yılı öncesinde bu süre 15 gün iken, 2024 itibariyle bir aya çıkarılmıştır.
• Resmi ödeme kanalları: Drift cezası aşağıdaki kanallar üzerinden ödenebilir:
  • E-Devlet üzerinden Trafik Para Cezası Borcu Sorgulama ve Ödeme sistemi
  • Emniyet Genel Müdürlüğü (EGM) online sistemleri
  • Gelir İdaresi Başkanlığı Dijital Vergi Dairesi
  • PTT şubeleri ve online ödeme sistemi
  • Anlaşmalı bankalar (şube, ATM, internet bankacılığı veya mobil uygulama üzerinden)
  • Vergi daireleri

Ceza ödemesi yapılmadan önce, T.C. kimlik numarası veya araç plakası ile ceza sorgulaması yapılabilir. Bu sayede cezanın güncel tutarı, son ödeme tarihi ve indirim bilgileri görüntülenebilir.

Drift cezası ödemesinde dikkat edilmesi gereken önemli bir nokta, ödeme yapıldıktan sonra makbuzun saklanmasıdır. Herhangi bir ihtilaf durumunda, ödeme yapıldığını kanıtlamak için bu makbuz gerekli olacaktır.

Erken Ödeme İndirimi ve Koşulları

Drift cezasında, diğer trafik cezalarında olduğu gibi erken ödeme indirimi bulunmaktadır. Bu indirimin detayları şöyledir:

• İndirim oranı: Cezanın tebliğ tarihinden itibaren bir ay içinde ödenmesi halinde, ceza tutarında %25 oranında indirim uygulanır.
• 2025 yılı indirimli tutar: 2025 yılı için 46.393 TL olan drift cezası, bir ay içinde ödendiğinde 34.794,75 TL'ye düşmektedir.
• İndirim koşulları:
  • İndirimden yararlanmak için herhangi bir başvuru yapılmasına gerek yoktur.
  • İndirim, hangi ödeme kanalı kullanılırsa kullanılsın otomatik olarak uygulanır.
  • Cezaya itiraz edilmesi halinde ve itiraz süreci devam ederken de erken ödeme yapılarak indirimden yararlanılabilir.

Erken ödeme indiriminin en önemli avantajı, ceza tutarında %25 gibi önemli bir tasarruf sağlamasıdır. 2025 yılı için bu tasarruf miktarı 11.598,25 TL'dir, bu da azımsanmayacak bir rakamdır.

Zamanında Ödememenin Sonuçları

Drift cezasının yasal süre içinde ödenmemesinin ciddi sonuçları bulunmaktadır:

• Gecikme faizi: Tebliğ tarihinden itibaren bir ay içinde ödenmeyen cezalara %5 oranında gecikme faizi uygulanmaya başlar.
• Aylık artış: Gecikme durumunda her ay için ilave %5 faiz eklenir ve bu durum ceza tutarının sürekli artmasına neden olur.
• İcra takibi: Ödenmemiş trafik cezaları için vergi daireleri tarafından icra takibi başlatılabilir.
• Araç işlemlerinde engel: Drift cezası ödenmeden araç satışı, muayene yenileme, plaka değişikliği gibi işlemler yapılamaz.
• Haciz riski: Uzun süre ödenmeyen cezalar için araç veya diğer mal varlıklarına haciz uygulanabilir.
• Sürücü belgesi alımında engel: Ödenmemiş trafik cezaları, yeni sürücü belgesi alımı veya belge yenileme işlemlerinde engel teşkil edebilir.

Bunların yanında, drift cezasının ödenmemiş olması, sigorta primlerinin yükselmesine ve sürücünün "yüksek riskli" kategorisinde değerlendirilmesine neden olabilir.

Drift cezasının ödenip ödenmediği, E-Devlet üzerinden veya Emniyet Genel Müdürlüğü'nün online sistemlerinden kontrol edilebilir. Böylece, sürücüler ceza durumlarını düzenli olarak takip edebilir ve ödeme yaparak olumsuz sonuçlardan kaçınabilirler.

Tekrarlanan Drift İhlallerinde Yaptırımlar

5 Yıl İçinde Tekrar Eden İhlallerin Sonuçları

Drift atma eyleminin tekrarlanması durumunda, yaptırımlar çok daha ağırlaşmaktadır. Karayolları Trafik Kanunu'nda drift için öngörülen tekrar cezaları şu şekildedir:

• İlk ihlal: Sürücüye 46.393 TL para cezası verilir ve ehliyetine 60 gün süreyle el konulur. Araç sahibi ise aracı 60 gün trafikten men edilir.
• 5 yıl içinde ikinci ihlal: Sürücünün sürücü belgesi iptal edilir. Bu durumda para cezasına ek olarak, kişi yasal olarak araç kullanma hakkını tamamen kaybeder.
• Tekrar belge alınması: Sürücü belgesinin iptali durumunda, tekrar ehliyet alabilmek için sıfırdan sürücü kursu ve sınavlarına katılmak gerekir.

Tekrarlanan drift ihlallerinde, yasa koyucu caydırıcılığı artırmak amacıyla cezaları kademeli olarak ağırlaştırmıştır. Bu yaklaşım, drift atmanın trafik güvenliği açısından ciddi bir tehdit olarak görüldüğünü ortaya koymaktadır.

Ayrıca, ikinci ihlalin ardından uygulanacak yaptırımda süre sınırının 5 yıl olarak belirlenmesi, sürücülerin uzun vadede davranış değişikliği göstermelerini hedeflemektedir.

Sürücü Belgesinin İptali Durumu

Drift atmadan dolayı sürücü belgesinin iptali, basit bir el koyma işleminden farklıdır. İptal durumunda:

• Mevcut sürücü belgesi geçersiz hale gelir ve sistem kayıtlarından düşer.
• Kişinin yasal olarak araç kullanma yetkisi sona erer.
• İptal edilen sürücü belgesi hiçbir koşulda geri verilmez.
• Sürücü belgesi iptali, kişinin trafik sicil kaydına işlenir.
• Belgesi iptal edilen kişi, yeni belge almak için belirli bir süre beklemek zorunda kalabilir.

Sürücü belgesinin iptali, sadece drift atma eyleminin tekrarlanması sonucunda değil, aynı zamanda drift atma sırasında başkalarının can ve mal güvenliğini tehlikeye düşürecek davranışlar sergilenmesi durumunda da uygulanabilir. Örneğin, drift yaparken trafik kazasına sebebiyet vermek, yaralanmaya neden olmak veya kamu malına zarar vermek gibi durumlar söz konusu olduğunda, adli süreç sonucunda sürücü belgesinin iptali kararı verilebilir.

Yeniden Sürücü Belgesi Alma Koşulları

Drift atma nedeniyle sürücü belgesi iptal edilen kişilerin yeniden belge alabilmesi için izlemesi gereken süreç şu şekildedir:

1. Bekleme süresi: Sürücü belgesinin iptalinden sonra, yeniden başvuru yapabilmek için genellikle belirli bir süre beklenmesi gerekebilir. Bu süre, iptalin nedenine ve adli makamların kararına bağlı olarak değişebilir.
2. Psiko-teknik değerlendirme: Yeniden sürücü belgesi almak isteyen kişinin, Psiko-teknik Değerlendirme Merkezi'nde incelenmesi ve sürücülüğe engel bir durumu olmadığının tespit edilmesi gerekmektedir.
3. Psikiyatri uzmanı muayenesi: Kişinin psikiyatri uzmanı tarafından muayene edilmesi ve sürücülük yapmasına engel bir psikolojik rahatsızlığının bulunmadığının raporlanması zorunludur.
4. Sürücü kursu: Yeniden ehliyet almak için, sürücü kursuna kayıt yaptırılması ve teorik eğitimlerin tamamlanması gerekir.
5. Sınavlar: Kurs sonunda teorik (yazılı) ve uygulama (direksiyon) sınavlarının başarıyla tamamlanması şarttır.
6. Motorlu Taşıt Sürücü Sertifikası: Sınavların başarıyla geçilmesi durumunda, kişiye Motorlu Taşıt Sürücü Sertifikası verilir.
7. Sürücü belgesi başvurusu: Sertifika ile birlikte gerekli evraklar tamamlanarak sürücü belgesi başvurusu yapılır.

Bu süreç, drift atma eylemini tekrarlayan ve bu nedenle sürücü belgesi iptal edilen kişilerin, tekrar trafiğe çıkmadan önce ciddi bir değerlendirmeden geçmesini sağlamaktadır. Böylece, sürücünün trafik kurallarına uyma konusunda daha bilinçli hale gelmesi ve tekrar aynı ihlali yapma olasılığının azaltılması hedeflenmektedir.

Drift Cezasına İtiraz Süreci

İtiraz Hakkı ve Süresi

Türk hukuk sisteminde, haksız olduğunu düşünen her vatandaşa olduğu gibi, drift cezası alan sürücülere de itiraz hakkı tanınmıştır. Drift cezasına itiraz süreciyle ilgili temel bilgiler şunlardır:

• İtiraz süresi: Drift cezasına itiraz, cezanın tebliğ edildiği tarihten itibaren 15 gün içinde yapılmalıdır. Bu süre, hak düşürücü niteliktedir ve sürenin geçirilmesi halinde itiraz hakkı ortadan kalkar.
• İtiraz gerekçeleri: Drift cezasına itiraz edilebilecek başlıca gerekçeler:
  • Drift eyleminin gerçekleşmediği
  • Cezayı gerektiren eylemin başka bir sürücü tarafından yapıldığı
  • Zorunluluk hali nedeniyle manevra yapıldığı (örneğin, kaza önlemek için)
  • Cezanın usule aykırı olarak düzenlendiği
  • Cezaya ilişkin delillerin yetersiz olduğu
• İtirazın etkisi: İtiraz, cezanın tahsil sürecini otomatik olarak durdurmaz. Ancak, itiraz eden kişi, ayrıca yürütmeyi durdurma talebinde bulunabilir.

Drift cezasına itiraz etmeyi düşünen sürücülerin, itiraz süresi olan 15 günü kaçırmamaları büyük önem taşımaktadır. Bu sürenin geçirilmesi halinde, cezanın haksız olduğu iddiası artık ileri sürülemez ve ceza kesinleşir.

İtirazın Yapılacağı Makamlar

Drift cezasına itiraz, cezanın niteliğine göre farklı makamlara yapılabilir:

• İdari para cezası için: İtiraz, cezanın verildiği yerin bağlı olduğu Sulh Ceza Hakimliği'ne yapılır. İtiraz dilekçesi, doğrudan Sulh Ceza Hakimliği'ne verilebileceği gibi, Cumhuriyet Başsavcılığı aracılığıyla da iletilebilir.
• Geçici sürücü belgesi el koyma işlemi için: Bu işleme karşı, cezayı veren idari birimin bağlı olduğu İl/İlçe Trafik Komisyonu'na başvurulabilir.
• Aracın trafikten men edilmesi işlemi için: Bu karara karşı da yine İl/İlçe Trafik Komisyonu'na itirazda bulunulabilir.

Sürücünün, cezanın farklı yönlerine (para cezası, ehliyete el koyma, aracın trafikten men edilmesi) ayrı ayrı itiraz etmesi gerekebilir. Bu durumda, her bir işlem için ilgili makama ayrı dilekçe ile başvurulması gerekmektedir.

İtiraz Sürecinde Dikkat Edilmesi Gerekenler

Drift cezasına itiraz ederken, sürecin başarılı olması için dikkat edilmesi gereken hususlar şunlardır:

1. Delil toplama: İtirazın başarılı olabilmesi için, drift yapılmadığını gösteren delillerin toplanması önemlidir. Bu deliller şunlar olabilir:
   • Olay anına ait video kayıtları
   • Görgü tanıklarının ifadeleri
   • Aracın teknik özellikleri (bazı araçların drift yapması teknik olarak mümkün olmayabilir)
   • Olay yerinin fiziki özellikleri (bazı yol koşullarında drift yapılması mümkün olmayabilir)
2. Profesyonel yardım: Drift cezası yüksek meblağlı ve sonuçları ağır olduğundan, itiraz sürecinde bir avukattan hukuki destek alınması düşünülebilir.
3. İtiraz dilekçesinin içeriği: İtiraz dilekçesinde şu bilgilerin yer alması gerekir:
   • Cezayı veren makam bilgisi
   • Ceza tarih ve numarası
   • İtiraz eden kişinin kimlik ve iletişim bilgileri
   • İtirazın açık ve net gerekçeleri
   • Varsa delil listesi
   • Talep (cezanın iptali, indirilmesi vb.)
   • İmza
4. Yürütmeyi durdurma talebi: İtirazla birlikte, cezanın tahsil sürecinin durdurulması için yürütmeyi durdurma talebinde bulunulabilir.
5. İtiraz sürecinde araç kullanımı: Ehliyete el konulması durumunda, itiraz sonuçlanana kadar araç kullanmaktan kaçınmak önemlidir. İtiraz kabul edilse bile, bu süreçte ehliyetsiz araç kullanmak ayrı bir suç teşkil eder.
6. Duruşma talep etme: Sulh Ceza Hakimliği'ne yapılan itirazlarda, dilekçede duruşma yapılmasını talep etmek faydalı olabilir. Bu sayede sürücü, savunmasını sözlü olarak da yapabilir.
7. İtiraz sonucunun takibi: İtiraz dilekçesi verildikten sonra, sürecin düzenli olarak takip edilmesi önemlidir. İtiraz sonucu genellikle yazılı olarak bildirilir, ancak bazen bu bildirimin yapılmaması da mümkündür.

İtiraz sürecinde, yukarıdaki hususlara dikkat edilmesi, drift cezasının haksız olduğunu düşünen sürücülerin haklarını etkili bir şekilde savunmalarına yardımcı olacaktır.

Drift ve Sigorta İlişkisi

Drift Yapmanın Sigorta Primlerine Etkisi

Drift yapmanın sigorta primleri üzerindeki etkisi, çoğu sürücünün göz ardı ettiği ancak ciddi finansal sonuçlar doğurabilecek bir konudur. Bu ilişki şu şekilde özetlenebilir:

• Risk değerlendirmesi: Sigorta şirketleri, poliçe düzenlerken ve yenilerken sürücünün risk profilini değerlendirirler. Drift cezası alan bir sürücü, yüksek riskli sürücü kategorisinde değerlendirilir.
• Prim artışı: Drift cezası almış bir sürücünün trafik sigortası, kasko ve diğer araç sigortalarının primleri önemli ölçüde artabilir. Bu artış oranı, sigorta şirketine ve sürücünün genel trafik geçmişine bağlı olarak değişmekle birlikte, %20 ile %100 arasında olabilir.
• Hasarsızlık indirimi kaybı: Birçok sigorta şirketi, kaza yapmayan sürücülere hasarsızlık indirimi sağlar. Drift cezası alan bir sürücü, kaza yapmasa bile bu indirimden yararlanamayabilir veya mevcut indirimini kaybedebilir.
• Uzun vadeli etki: Drift cezası, sürücünün sigorta geçmişinde genellikle 3-5 yıl boyunca etkili olur. Bu süre zarfında, sürücü yüksek primler ödemek zorunda kalabilir.
• Sigorta reddi riski: Bazı durumlarda, özellikle drift cezasının tekrarlanması halinde, bazı sigorta şirketleri sürücüye poliçe düzenlemeyi reddedebilir. Bu durumda sürücü, daha yüksek primlerle çalışan alternatif sigorta şirketlerine başvurmak zorunda kalabilir.

Sigorta primlerindeki artış, drift cezasının dolaylı bir maliyeti olarak düşünülebilir ve zaman içinde ceza tutarını aşabilir. Bu nedenle, drift yapmanın finansal etkisi değerlendirilirken, sigorta primlerindeki potansiyel artış da göz önünde bulundurulmalıdır.

Drift Yapılırken Oluşan Kazalarda Sigorta Durumu

Drift yaparken meydana gelen kazalarda sigorta kapsamı konusu, sürücüler için kritik öneme sahiptir:

• Zorunlu Trafik Sigortası: Drift yaparken meydana gelen kazalarda, karşı tarafa verilen zararlar Zorunlu Trafik Sigortası kapsamında değerlendirilir. Ancak, sigorta şirketi, ödediği tazminatı sürücüden rücu etme (geri isteme) hakkına sahiptir.
• Kasko sigortası: Drift yapılırken oluşan kendi aracınızdaki hasarlar, çoğu kasko poliçesinde kapsam dışı bırakılmıştır. Kasko poliçelerinde genellikle şu maddeler bulunur:
  • "Kasıtlı ve kural dışı hareketler sonucu oluşan hasarlar teminat dışıdır."
  • "Yarış, hız denemesi ve benzeri organizasyonlar sırasında oluşan hasarlar teminat dışıdır."
• İspat yükü: Kazanın drift yaparken meydana geldiğinin ispatı sigorta şirketine aittir. Ancak, drift cezası tutanağı, MOBESE kayıtları veya görgü tanıkları gibi deliller bu ispatı kolaylaştırabilir.
• Tazminat reddi: Drift yaparken kaza yapılması durumunda, sigorta şirketi tazminat ödemesini reddedebilir veya kısmi ödeme yapabilir. Bu durumda, hasar maliyeti sürücünün kendi cebinden karşılanmak zorunda kalabilir.
• Sağlık giderleri: Drift sırasında oluşan kazalarda yaralanma durumunda, sağlık giderleri çoğu zaman özel sağlık sigortası veya sosyal güvenlik kapsamında değerlendirilir. Ancak, kazanın drift nedeniyle oluştuğunun tespit edilmesi halinde, bu giderlerin bir kısmı da reddedilebilir.

Drift yaparken kaza yapılması, sigorta kapsamı açısından gri bir alan oluşturur ve çoğu durumda sürücünün aleyhine yorumlanır. Bu nedenle, drift yapmanın potansiyel finansal riskleri arasında, kaza durumunda sigorta güvencesinin kaybı da düşünülmelidir.

Sigorta Şirketlerinin Yaklaşımı

Sigorta şirketlerinin drift yapan sürücülere yönelik yaklaşımları genellikle şu şekildedir:

• Poliçe şartları: Birçok sigorta şirketi, poliçe şartlarında drift ve benzeri tehlikeli sürüş manevralarını açıkça kapsam dışı bırakır. Bu durum, poliçenin küçük yazılarında veya istisnalar bölümünde belirtilir.
• Risk değerlendirme kriterleri: Sigorta şirketleri, poliçe düzenlerken veya yenilerken şu kriterleri göz önünde bulundurur:
  • Sürücünün trafik ceza geçmişi
  • Ehliyet puanı durumu
  • Geçmiş kaza istatistikleri
  • Araç tipi ve özellikleri
• "Yüksek riskli" kategorilendirme: Drift cezası alan sürücüler, genellikle "yüksek riskli sürücü" kategorisinde değerlendirilir ve bu durum poliçe şartlarına yansır.
• Tazminat sonrası yaklaşım: Drift kaynaklı bir kazada tazminat ödeyen sigorta şirketi, genellikle bir sonraki dönemde sürücünün poliçesini yenilememe veya çok yüksek prim talep etme eğilimindedir.
• Bilgi paylaşımı: Sigorta şirketleri arasında bilgi paylaşım sistemleri bulunur. Bir şirkette drift nedeniyle sorun yaşayan bir sürücü, diğer şirketlerde de benzer muamele görebilir.
• İyi sürücü teşvikleri: Bazı sigorta şirketleri, drift ve benzeri tehlikeli davranışlardan kaçınan sürücüleri teşvik etmek için "iyi sürücü indirimi" veya "güvenli sürüş ödülü" gibi programlar uygular.

Sigorta şirketlerinin bu yaklaşımları, drift atmanın yalnızca yasal bir sorun değil, aynı zamanda uzun vadeli finansal bir yük oluşturabilecek bir eylem olduğunu göstermektedir. Sürücülerin, anlık bir heyecan için bu uzun vadeli riskleri göze alıp almayacaklarını iyi değerlendirmeleri gerekmektedir.

Drift Tespiti ve Yetkili Makamlar

Trafik Polisi ve Jandarma Yetkileri

Drift atma eyleminin tespiti ve cezalandırılması konusunda trafik polisi ve jandarma önemli yetkilere sahiptir:

• Trafik polisinin yetkileri:
  • Karayolları Trafik Kanunu'na göre trafik polisi, drift yapan araçları durdurma ve sürücülerine ceza kesme yetkisine sahiptir.
  • Drift yapan araçları tespit ettiğinde tutanak düzenleme, olay yeri incelemesi yapma ve delil toplama görevlerini yerine getirir.
  • Tespit edilen drift eyleminde, polisler sürücü belgesine geçici olarak el koyma ve aracı trafikten men etme yetkilerine sahiptir.
  • Görev alanları genellikle şehir içi karayolları ve yerleşim yerleridir.
• Jandarmanın yetkileri:
  • Jandarma, sorumluluk bölgesindeki karayollarında drift yapan araçları tespit etme ve cezalandırma yetkisine sahiptir.
  • Jandarmanın görev alanı genellikle kırsal bölgeler, şehirlerarası yollar ve trafik polisinin bulunmadığı yerleşim yerleridir.
  • Jandarma da tıpkı trafik polisi gibi drift yapan sürücülere tutanak tutma, ehliyete el koyma ve aracı trafikten men etme yetkilerine sahiptir.
• Ortak yetkiler ve işbirliği:
  • Hem trafik polisi hem de jandarma, devriye görevi sırasında drift tespiti yapabilir.
  • İhbar ve şikayetler üzerine olay yerine intikal ederek drift eylemini belgeleyebilirler.
  • Gerektiğinde adli makamlara suç duyurusunda bulunabilirler.
  • Karşılıklı bilgi paylaşımı ve koordineli çalışma yürütebilirler.

Bu yetkili makamlar, drift eylemlerini tespit etmede önleyici devriyeler düzenleyebilir, risk taşıyan bölgelerde denetimlerini artırabilir ve gelen ihbarları değerlendirerek müdahalede bulunabilirler.

MOBESE ve Kamera Sistemleriyle Tespit

Modern teknolojinin gelişmesiyle birlikte, drift tespitinde kamera sistemleri giderek daha önemli bir rol oynamaktadır:

• MOBESE sistemleri:
  • MOBESE (Mobil Elektronik Sistem Entegrasyonu), şehirlerin çeşitli noktalarına yerleştirilmiş sabit kameralar aracılığıyla trafik akışını izleyen bir sistemdir.
  • Bu kameralar, 7/24 kayıt yaparak trafik ihlallerini belgeleyebilir.
  • MOBESE kameraları, drift yapan araçları gerçek zamanlı olarak tespit edebilir veya kayıtlar incelenerek sonradan ceza düzenlenebilir.
  • Sistem, araç plakasını tespit edebilme ve görüntüyü yüksek çözünürlükte kaydetme özelliklerine sahiptir.
• Özel güvenlik kameraları:
  • AVM'ler, iş merkezleri, rezidanslar gibi özel alanlardaki güvenlik kameraları da drift tespitinde kullanılabilir.
  • Bu kameraların kayıtları, savcılık talebiyle veya ilgili kurumun şikayeti üzerine delil olarak kullanılabilir.
• Drone ve helikopter denetimleri:
  • Özellikle büyük şehirlerde, trafik drone'ları ve helikopterleri ile havadan yapılan denetimler de drift tespitinde kullanılabilir.
  • Bu sistemler, özellikle toplu drift organizasyonlarının tespit edilmesinde etkilidir.
• Vatandaş kayıtları:
  • Cep telefonu veya diğer kayıt cihazlarıyla vatandaşlar tarafından kaydedilen görüntüler de delil olarak kullanılabilir.
  • Bu tür görüntüler, ihbar hatları veya online ihbar sistemleri aracılığıyla yetkili makamlara iletilebilir.

MOBESE ve diğer kamera sistemlerinin drift tespitindeki en büyük avantajı, eylemin objektif bir şekilde belgelenmesini sağlamasıdır. Bu sayede, hem sürücünün itiraz hakkı korunur hem de haksız ceza uygulaması riski azalır.

Elektronik Denetleme Sistemleri ve Drift Tespiti

Elektronik Denetleme Sistemleri (EDS), trafik ihlallerinin otomatik olarak tespit edilmesini ve cezalandırılmasını sağlayan teknolojik altyapılardır:

• EDS'nin drift tespitindeki rolü:
  • Mevcut EDS sistemleri öncelikle hız ihlalleri, kırmızı ışık ihlalleri ve emniyet şeridi ihlalleri gibi standart ihlalleri tespit etmek üzere tasarlanmıştır.
  • Drift gibi karmaşık hareketlerin tespitinde EDS sistemleri henüz tam anlamıyla yeterli değildir.
  • Ancak, yapay zeka ve görüntü işleme teknolojilerindeki gelişmeler sayesinde, gelecekte drift tespiti de otomatik sistemlerle yapılabilecektir.
• Hibrit sistemler:
  • Günümüzde kullanılan bir yaklaşım, EDS sistemleri ile manuel incelemenin birleştirilmesidir.
  • Bu sistemde, şüpheli araç hareketleri EDS tarafından işaretlenir ve daha sonra uzman personel tarafından değerlendirilir.
• Plaka Tanıma Sistemleri (PTS):
  • PTS, araçların plakalarını otomatik olarak okuyarak veri tabanında kaydeder.
  • Drift yapıldığı tespit edilen araçların plaka bilgileri bu sistemlere girildiğinde, araç daha sonra herhangi bir noktada tespit edilebilir.
• Trafik Elektronik Denetleme İstasyonları (TEDİ):
  • TEDİ sistemleri, karayollarının belirli noktalarına yerleştirilen ve çok sayıda kamera ile donatılmış kontrol noktalarıdır.
  • Bu sistemler, birden fazla açıdan araç hareketlerini kaydederek drift gibi kompleks manevraların tespitine yardımcı olabilir.
• Mobil EDS araçları:
  • Hareketli EDS sistemleri ile donatılmış araçlar, özellikle drift yapılma riski yüksek bölgelerde devriye gezerek tespit yapabilir.
  • Bu araçlar, gizli veya açık şekilde konumlandırılarak caydırıcı etki de yaratabilir.

Elektronik denetleme sistemlerinin drift tespitinde kullanımı, hem teknolojik altyapının geliştirilmesi hem de yasal çerçevenin güncellenmesi ile daha etkin hale gelecektir. Bu gelişmeler, drift gibi tehlikeli sürüş davranışlarının önlenmesine ve trafik güvenliğinin artırılmasına katkı sağlayacaktır.

Diğer Trafik Cezaları ile Karşılaştırma

Drift atma eylemi, trafik kuralları ihlalleri arasında en yüksek para cezasına sahip ihlallerden biridir. 2025 yılı için bazı trafik cezalarıyla karşılaştırıldığında durum şöyledir:

Bu karşılaştırma, drift atma eyleminin uyuşturucu etkisinde araç kullanma ve sahte plaka kullanma gibi ciddi trafik suçlarıyla benzer düzeyde cezalandırıldığını göstermektedir. Bu durum, yasa koyucunun drift atmayı trafik güvenliğine yönelik ciddi bir tehdit olarak değerlendirdiğini ortaya koymaktadır.

Ayrıca, drift atmanın cezası, hız sınırını %50'den fazla aşma (9.268 TL) cezasının yaklaşık beş katı, kırmızı ışıkta geçme cezasının ise yaklaşık yirmi bir katı kadardır.

Akdemir Hukuk Bürosu

Daha detaylı bilgi almak ve hukuki danışmanlık için İstanbul Kartal/Soğanlık'ta bulunan Akdemir Hukuk Bürosu'nu ziyaret edebilir veya 0 505 589 86 36 numaralı telefondan iletişime geçebilirsiniz. Ceza hukuku alanında uzman büromuz, sizlere hukuki destek sağlamaya hazırdır.